Jatropha gossypiifolia L. – Dầu lai tía

Giới thiệu

Cây Dầu lai tía (Jatropha gossypiifolia L.) là loài cây bụi nhỏ thuộc họ Thầu dầu, cao khoảng 1–2,5 m, thân và lá có màu tía đặc trưng, phủ lông mịn. Lá chia thùy sâu như lá bông, hoa nhỏ màu đỏ tím mọc thành chùm ở ngọn cành, quả nang tròn chứa 3 hạt hình trứng. Cây được trồng rải rác ở vùng nhiệt đới, có giá trị làm thuốc dân gian nhưng cần thận trọng vì hạt và nhựa cây có độc.

Tổng quan

Tên gọi khác: Dầu lai vải, dầu mè tuyến, dầu mè lá lông.

Tên khoa học: Jatropha gossypiifolia L.

Họ thực vật: Euphorbiaceae – Thầu dầu

Phân bố: Có nguồn gốc từ khu vực Trung và Nam Mỹ. Hiện đã được du nhập và trồng tại nhiều nước nhiệt đới châu Á, châu Phi. Ở Việt Nam, cây được trồng rải rác làm cảnh, lấy dầu hoặc sử dụng làm thuốc ở một số địa phương phía Nam.

Đặc điểm thực vật

Cây bụi nhỏ, cao 1 – 2,5m, thân nhẵn hoặc có lông mịn, thường mang màu tía đỏ đặc trưng. Cành non có lông ngắn dày, đôi khi dính nhựa.

Lá mọc cách, thường có 3 – 5 thùy sâu giống lá bông, mép nguyên hoặc có răng cưa nhỏ; phiến lá phủ lớp lông mịn, mặt trên xanh lục sẫm, mặt dưới hơi nhạt hơn, lá non màu tía. Cuống lá dài, có tuyến hình đĩa ở gốc phiến.

Hoa đơn tính cùng gốc, nhỏ, mọc thành cụm xim ở ngọn hoặc nách lá. Hoa có màu đỏ tía hoặc hồng tím; hoa đực có nhiều nhị, hoa cái có bầu 3 ô.

Quả nang hình cầu, đường kính khoảng 1 – 2cm, khi chín tách thành ba mảnh, chứa 3 hạt màu nâu xám, hình trứng, có vân giống hạt thầu dầu.

Mùa hoa quả: Hoa tháng 3 - 5, quả tháng 5 - 10.

Bộ phận dùng: Lá, nhựa, hạt.