Viêm khớp dạng thấp là các bệnh hay gặp trong các bệnh về khớp. Nguyên nhân chính gây bệnh có thể là do virut, vi khuẩn, dị nguyên...
Bệnh có liên quan rõ rệt đến giới tính (70-80% bệnh nhân là nữ) và 60-70% gặp ở người trên 30 tuổi. Bệnh cũng có tính di truyền. Các yếu tố thuận lợi khác như là môi trường sống ẩm thấp, cơ thể suy yếu mệt mỏi, nhiễm lạnh...
Giai đoạn đầu: chủ yếu là viêm 1 khớp (trong đó 1/3 số bệnh nhân viêm một trong các khớp nhỏ ở cổ tay, bàn tay, ngón tay); Giai đoạn rõ rệt (toàn phần): chủ yếu là các khớp nhỏ ở bàn tay, ngón tay, cổ tay hoặc bàn chân cổ chân. Cũng thường có ở khớp gối, khớp khuỷu. Các khớp khác xuất hiện muộn.
Y học cổ truyền xếp viêm khớp vào phạm vi chứng tý. Tuỳ từng giai đoạn mà dùng những bài thuốc thích hợp.
Giai đoạn đầu thuộc phạm vi thấp hàn tí:
Bài 1: khương hoạt, phòng phong đều 6g, sinh khương 5 lát, đương qui, xích thược, khương hoàng, hoàng kỳ, quế chi tất cả đều 6g, cam thảo 4g, đại táo 2g. Sắc uống ngày 1 thang.
Bài 2: xấu hổ 16g; thổ phục linh, dây đau xương, dây gắm, hy thiêm, ngưu tất đều 12g. Sắc uống ngày 1 thang.
Nếu biểu hiện sưng nóng trong giai đoạn đầu hoặc thời kỳ tiến triển của bệnh theo Đông y là do các tà khí ở trong mạch lạc lâu hoá hoả gây nên, lúc đó ở ngoài có hàn, ở trong có nhiệt. Dùng bài: quế chi 8g, bạch thược 12g, ma hoàng 8g, phụ tử 4g, gừng 5 lát, bạch truật 12g, phòng phong 12g, tri mẫu 12g, cam thảo 4g. Sắc uống ngày 1 thang.
Ở giai đoạn rõ rệt (lúc bệnh thường có teo cơ biến dạng khớp) thì phép trị: bổ can thận, khu phong tán hàn trừ thấp thông kinh lạc. Bài thuốc gồm: đương qui, thục địa, hà thủ ô, đỗ trọng, độc hoạt, hy thiêm, thổ phục linh, đẳng sâm, kê huyết đằng đều 12g, ngưu tất, xuyên khung 8g; kim ngân, quế chi 6g, can khương 4g. Sắc uống ngày 1 thang.
BS. Nguyễn Phương Hoa
