Huyết rồng có tên gọi khác là hồng đằng, huyết đằng, kê huyết đằng, cây dây máu. Người ta lấy thân già của cây huyết rồng làm dược liệu.
Người Thái vùng Tây Bắc gọi cây huyết rồng là cây bổ máu. Cây thường gặp trong các rừng, dọc theo các sông suối trên đất có cát. Là loại dây leo nhánh hình trụ, có lông mềm, hoa thành chùy có lông, 10-20cm, cuống hoa nhỏ có lông, 3mm, đài có lông với các thùy hình tam giác tù, tràng hoa màu tía. Quả đậu hình lưỡi liềm, có lông nhung. Thu hái dây quanh năm, phơi héo, thái phiến, phơi hoặc sấy khô. Theo y học cổ truyền, huyết rồng có vị đắng, hơi ngọt, tính ấm quy vào kinh can, thận. Tác dụng bổ khí huyết, mạnh xương cốt, thư cân, chỉ thống. Điều trị các chứng ứ huyết, cơ nhục sưng đau, tê thấp, đau lưng, mỏi gối, chân tay tê bại, ra mồ hôi, kinh nguyệt không đều.
Một số bài thuốc từ cây huyết rồng:
Chữa đau các khớp:
Huyết rồng 12g, ngũ gia bì 10g, độc hoạt 12g, uy linh tiên 12g, tang chi 10g. Sắc uống trong ngày.
Chữa viêm khớp dạng thấp:
Huyết rồng 16g, hy thiêm 16g, thổ phục linh 16g, rễ vòi voi 16g, ngưu tất 12g, sinh địa 12g, nam độc lực 10g, rễ cà gai leo 10g, rễ cây cúc áo 10g, huyết dụ 10g. Sắc uống ngày một thang.
Chữa tê thấp, nhức mỏi gân xương:
Huyết rồng 12g, cây mua núi 12g, rễ gối hạc 12g, rễ phòng kỷ 10g, vỏ thân ngũ gia bì chân chim 10g, dây đau xương 10g. Tất cả thái nhỏ, phơi khô, ngâm rượu uống. Ngày 2 lần, mỗi lần 15-25ml.
Chữa đau dây thần kinh hông:
Huyết rồng 20g, ngưu tất 12g, hồng hoa 12g, đào nhân 12g, nghệ vàng 12g, nhọ nồi 10g, cam thảo 4g. Sắc uống.
Chữa đau lưng:
Huyết rồng 16g, rễ trinh nữ 16g, tỳ giải 16g, ý dĩ 16g, cỏ xước 12g, quế chi 8g, rễ lá lốt 8g, thiên niên kiện 8g, trần bì 6g. Sắc uống.
Chữa chứng thiếu máu, người mệt mỏi, hoa mắt chóng mặt:
Huyết rồng 16g, hà thủ ô đỏ 12g, đương quy 12g, nhân sâm 10g, thục địa 12g, đan sâm 12g. Sắc uống.
Chữa các chứng chân, đùi sưng đau xuất hiện sợi mạch cứng rắn như chuỗi thừng, đau, nóng, rát:
Huyết rồng 30g, ngưu tất 15g, mộc qua 15g, xích thược 15g, hương truật 9g, đào nhân 9g, trạch tả 9g, ô dược 6g, trạch lan 30g. Sắc uống.
Chữa chứng ra mồ hôi tay chân:
Huyết rồng 16g, đương quy 16g, bạch truật 12g, hoàng kỳ 12g, ý dĩ nhân 12g, thương truật 10g, sa sâm 12g, hoài sơn 12g, mẫu lệ 10g, sài hồ 10g, ô tặc cốt 10g, lá lốt 10g, tỳ giải 12g. Sắc uống.
Chữa kinh nguyệt không đều: Huyết rồng 16g, nghệ vàng 6g, ngưu tất 10g, ích mẫu 12g. Sắc uống.
Các bài thuốc trên sắc uống ngày 1 thang, dùng liền 5-10 ngày.
DS. Nguyễn Thị Hồng
