Viêm loét dạ dày tá tràng là căn bệnh thường gặp ở mọi lứa tuổi. Theo đông y, bệnh được chia làm 4 thể: Thể hàn tà phạm vi, thể can khí phạm vi, thể tỳ vị hư hàn, thể âm thực đình trệ.
Thể hàn tà phạm vi: Thường phát vào mùa lạnh hoặc là khi sử dụng đồ sống lạnh.
Biểu hiện: Bệnh nhân thường đau bụng thành cơn sợ lạnh, thích ấm nóng, không khát, nếu có khát thì thích uống nước nóng, rêu lưỡi trắng, mạch khẩn. Người bệnh nên sử dụng các món ăn:
1. Cháo sa nhân: gạo tẻ 500g vo sạch, nấu cháo rồi hòa 5g bột sa nhân chia ăn vài lần trong ngày. Nếu không có sa nhân thì dùng ngô thù du 10g, gừng tươi 3 lát hoặc hạt tiêu 3g.
2. Cá giếc tươi 250g đánh vảy, bóc mang bỏ nội tạng rửa sạch; gừng tươi 30g rửa sạch thái phiến; quất bì 30g thái chỉ, hạt tiêu 3g. Dùng vải lụa gói quất bì, hạt tiêu, gừng rồi nhét vào bụng cá, cho nước vừa đủ, hầm nhỏ lửa cho chín. Ăn cá uống nước khi đói bụng.
Viêm loét dạ dày tá tràng là chứng bệnh thường gặp ở mọi lứa tuổi,
gây nhiều phiền phức cho người bệnh
Thể can khí phạm vi:
Vùng thượng vị đau trướng, lan ra hai bên mạng sườn, không thích xoa nắn, nếu ấn vào thì đau tăng. Bệnh nhân buồn nôn, ợ hơi, ợ chua, đầy hơi, ăn khó tiêu; đại tiện bí, tinh thần uất ức, rêu lưỡi trắng dày, mạch huyền. Người bệnh nên sử dụng các món ăn:
- Dạ dày lợn 150g rửa sạch thái miếng, rễ cây quất vàng rửa sạch thái đoạn, hầm cả 2 thứ cho chín rồi cho thêm gia vị. Ăn dạ dày, uống nước hầm.
- Phật thủ 15g rửa sạch thái vụn, hãm với nước sôi trong bình kín, hòa chút đường phèn uống thay trà trong ngày. Cũng có thể dùng phật thủ 20g thái vụn, sắc lấy nước rồi cho 100g gạo tẻ nấu thành cháo, thêm đường phèn, chia ăn vài lần trong ngày.
Thể tỳ vị hư hàn:
Vùng thượng vị đau âm ỉ suốt ngày, bệnh nhân thích chườm nóng và xoa nắn, có cảm giác lạnh bụng, đầy hơi, ăn kém, chậm tiêu, buồn nôn hoặc nôn ra nước trong, gầy sút mệt mỏi, da niêm mạc nhợt, đại tiện lỏng nát, tay chân lạnh, lưỡi nhợt bệu, mạch trầm tế. Người bệnh nên sử dụng các món ăn:
- Cá diếc to 2 con, sa nhân 6g, trần bì 3g, tiểu hồi hương 6g, hạt tiêu, hành, gừng, tỏi, muối ăn vừa đủ, dầu lạc 100g. Cá làm sạch, hạt tiêu giã nhỏ, trần bì thái chỉ gừng thái phiến, hành cắt đoạn, sa nhân đập dập. Tất cả trộn đều cho vào bụng cá. Đổ dầu vào chảo cho ngập cá rồi rán chín, sau đó lấy cá ra; dùng nồi khác phi hành tỏi cho thêm một chút nước rồi rim cá nhỏ lửa với gia vị cho ngấm kỹ để ăn.
- Hạt sen bỏ tâm 40 hạt, dạ dày lợn 1 cái, gia vị và dầu thực vật vừa đủ. Dạ dày làm sạch rồi cho hạt sen vào trong khâu kín, hầm nhừ sau đó thái chỉ, cho thêm gia vị, trộn lẫn hạt sen rồi ăn.
Thể ẩm thực đình trệ:
Nguyên nhân thường do ăn uống thái quá, thức ăn đình trệ lâu ngày gây nên. Vùng thượng vị đầy trướng, tức, nặng khó chịu, ợ hôi, nuốt chua, nôn ra thức ăn chưa tiêu, nôn được thì bụng đỡ đau, đại tiện bí, rêu lưỡi dày cáu bẩn. Người bệnh nên sử dụng các món ăn:
- Thần khúc 15g đập vụn, sắc kỹ lấy nước nấu với 100g gạo tẻ thành cháo chín, ăn vài lần trong ngày.
- Mạch nha sống 10g rửa sạch sao vàng, sơn tra 6g sao cháy. Cả hai cho nước vừa đủ sắc kỹ trong 30 phút, bỏ bã lấy nước hòa thêm chút đường đỏ chia uống vài lần trong ngày.