Đúng như tên gọi của nó, men bia là một loại nấm đơn bào nhỏ, là thành phần chính trong quá trình ủ bia. Điều ngạc nhiên là nó cũng mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe và từ lâu đã được sử dụng như một phương thuốc tự nhiên cho nhiều bệnh, từ mất ngủ đến tăng lượng sữa mẹ.
Các nghiên cứu gần đây cũng đã khám phá ra một loạt lợi ích tiềm năng của men bia, cho thấy nó có thể ngăn ngừa tiêu chảy, hỗ trợ tiêu hóa và thậm chí tăng cường sức khỏe hệ miễn dịch của chúng ta.
Không chỉ vậy, men bia còn chứa rất nhiều vitamin, khoáng chất, protein và chất xơ, giúp bổ sung các chất dinh dưỡng cần thiết cho chế độ ăn uống của chúng ta một cách đơn giản.
Men bia là gì?
Ngoài việc chứa đầy đủ các lợi ích tuyệt vời cho sức khỏe, men bia đã được sử dụng trong nhiều thế kỷ để làm bia, rượu, bánh mì và nhiều sản phẩm khác.
Khi nấu bia, men bị phân hủy bởi đường để tạo ra cả cồn và carbon dioxide (CO2). Các thành phần khác được sử dụng để làm bia bao gồm nước, lúa mạch và hoa bia.
Mặc dù có thành phần dinh dưỡng tương tự nhau, nhưng men bia lại khác với các loại men khác như men dinh dưỡng. Điều này là do men dinh dưỡng thường được trồng trên đường mía hoặc củ cải đường trong khi men bia thường được làm trên lúa mạch mạch nha.
Ngoài ra, cả hai loại men này đều không hoạt động, nghĩa là chúng sẽ không giúp bánh mì nở như men khô hoạt động được sử dụng trong quá trình làm bánh.
Ngày nay, việc sử dụng men bia đã phát triển và nó cũng được sử dụng như một phương thuốc tự nhiên cho nhiều vấn đề sức khỏe. Nó thường được sử dụng để giúp làm dịu tình trạng da của chó và mèo, diệt bọ chét, thúc đẩy tiết sữa cho các bà mẹ và thậm chí giúp chúng ta ngủ ngon.
Thông tin dinh dưỡng của men bia
Men bia rất giàu dinh dưỡng và chứa nhiều chất xơ và vitamin B trong mỗi khẩu phần ăn.
Hai thìa canh (24 gram) men bia chứa khoảng:
- Lượng calo: 78
- Tổng lượng carbohydrate: 10g
- Chất xơ: 6,4g
- Đường: 0g
- Tổng lượng chất béo: 1,8g
- Chất béo bão hòa: 0,24g
- Chất béo không bão hòa đa: 0g
- Chất béo không bão hòa đơn: 1,3g
- Chất béo chuyển hóa: 0g
- Chất đạm: 9,7g
- Cholesterol: 0mg
- Natri: 12,24mg (0,5% DV)
- Thiamin: 2,64mg (220% DV)
- Axit folic: 562µg (140% DV)
- Riboflavin: 0,96mg (74% DV)
- Niacin: 9,64mg (60% DV)
- Vitamin B6: 0,36mg (21% DV)
- Đồng: 0,14mg (15% DV)
- Kali: 230mg (5% DV)
Giá trị hàng ngày (DV): Tỷ lệ phần trăm dựa trên chế độ ăn 2.000 calo mỗi ngày.
Những lợi ích của men bia
Cải thiện đường huyết
Kết hợp một vài muỗng men bia vào chế độ ăn uống của chúng ta có thể giúp cân bằng đường huyết. Trên thực tế, có rất nhiều nghiên cứu đã xem xét lợi ích hạ đường huyết của men bia.
Trong một nghiên cứu, 84 người lớn mắc bệnh tiểu đường được dùng men bia hoặc giả dược trong 12 tuần. Men bia không chỉ làm giảm đáng kể đường huyết so với giả dược mà còn cải thiện độ nhạy insulin.
Khi chúng ta ăn carbohydrate, chúng được phân hủy thành glucose hoặc đường trong máu. Insulin có trách nhiệm vận chuyển glucose này từ máu đến các mô nơi nó có thể được sử dụng làm nhiên liệu. Tăng độ nhạy insulin cho phép insulin hoạt động hiệu quả hơn và giữ cho đường huyết không tăng đột biến.
Lợi ích của men bia đối với đường huyết có thể phụ thuộc vào hàm lượng crom. Crom là một khoáng chất vi lượng đã được chứng minh là có thể cải thiện độ nhạy insulin và tăng cường kiểm soát đường huyết ở những người mắc bệnh tiểu đường.
Men bia cũng chứa chất xơ, có thể giúp làm chậm quá trình hấp thụ đường trong máu và duy trì đường huyết ổn định.
Tăng cường khả năng miễn dịch
Cho dù chúng ta bị sổ mũi hay bị nhiễm trùng đường hô hấp toàn diện, men bia có thể giúp ích. Một số nghiên cứu đã phát hiện ra rằng nó có thể có đặc tính tăng cường miễn dịch.
Trong một nghiên cứu, người ta thấy rằng việc cho chuột uống chiết xuất từ nấm men bia có thể làm giảm mức độ của một số dấu hiệu viêm và giúp bình thường hóa phản ứng miễn dịch của chúng.
Có thể tăng cường sức khỏe mắt
Men bia rất giàu một số loại vitamin có thể giúp mắt chúng ta khỏe mạnh.
Thêm men bia vào chế độ ăn uống có thể giúp chúng ta dễ dàng đáp ứng nhu cầu về thiamine. Nồng độ thiamine thấp hơn có liên quan đến các bệnh về mắt như bệnh tăng nhãn áp, một rối loạn do tổn thương dây thần kinh thị giác, có thể dẫn đến mờ mắt hoặc thậm chí mất thị lực.
Men bia cũng có thể cung cấp nhiều riboflavin, một loại vitamin khác có liên quan đến việc giảm nguy cơ mắc các vấn đề về thị lực như bệnh keratoconus (bệnh giác mạc hình chóp), tình trạng giác mạc mỏng dần và lồi ra ngoài.
Ngoài ra, men bia chứa chất chống oxy hóa, là hợp chất giúp bảo vệ chống lại tổn thương do các gốc tự do có hại tích tụ và gây ra bệnh mãn tính. Một số nghiên cứu đã phát hiện ra rằng chất chống oxy hóa cũng có thể có hiệu quả trong việc ngăn ngừa bệnh về mắt và thúc đẩy sức khỏe thị lực.
Có thể giúp ngăn ngừa chứng đau nửa đầu
Nếu chúng ta đã từng bị đau nửa đầu, có lẽ đã quá quen thuộc với mức độ suy nhược của nó. Với các triệu chứng như buồn nôn, nhạy cảm với ánh sáng và thị lực bị méo mó, chúng ta có thể khó tiếp tục các hoạt động hàng ngày khi bị đau nửa đầu.
Men bia có thể có lợi trong việc ngăn ngừa và điều trị chứng đau nửa đầu nhờ hàm lượng riboflavin cao.
Trong một nghiên cứu, những người tham gia bị chứng đau nửa đầu được điều trị bằng viên nang riboflavin trong sáu tháng. Riboflavin không chỉ làm giảm tần suất đau đầu mà những người tham gia còn giảm việc sử dụng thuốc điều trị chứng đau nửa đầu xuống 64%.
Bảo vệ sức khỏe não bộ
Men bia chứa nhiều loại vitamin B quan trọng, bao gồm riboflavin, thiamine, niacin, vitamin B6 và folate. Những loại vitamin này rất cần thiết cho nhiều khía cạnh của sức khỏe, nhưng chúng đặc biệt quan trọng khi nói đến sức khỏe não bộ.
Ví dụ, tình trạng thiếu thiamine có liên quan đến nhiều vấn đề bao gồm bệnh Alzheimer cũng như các khiếm khuyết về nhận thức.
Trong khi đó, folate rất quan trọng cho sự phát triển của não bộ và ngăn ngừa dị tật ống thần kinh trong thai kỳ.
Bổ sung men bia vào chế độ ăn uống lành mạnh có thể giúp não chúng ta khỏe mạnh và ngăn ngừa tình trạng thiếu hụt một số loại vitamin quan trọng này.
Giảm tiêu chảy
Nhiều người sử dụng men bia như một phương thuốc tự nhiên chữa tiêu chảy. Trên thực tế, có một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng men bia có thể có hiệu quả trong việc giảm nguy cơ tiêu chảy do thuốc kháng sinh gây ra.
Tiêu chảy là tác dụng phụ thường gặp của việc sử dụng kháng sinh. Nguyên nhân là do kháng sinh làm thay đổi thành phần hệ vi khuẩn đường ruột, là các chủng vi khuẩn có lợi giúp thúc đẩy quá trình tiêu hóa thích hợp và cải thiện khả năng hấp thụ chất dinh dưỡng.
Men bia là một loại men vi sinh, là chủng vi khuẩn đường ruột có lợi có thể chống lại những tác động tiêu cực do thuốc kháng sinh gây ra.
Trong một phân tích bao gồm 27 thử nghiệm và hơn 5.000 bệnh nhân, men bia đã giúp giảm tiêu chảy do thuốc kháng sinh gây ra và cũng có lợi trong điều trị tiêu chảy liên quan đến các tình trạng như hội chứng ruột kích thích và bệnh Crohn.
Hỗ trợ tiêu hóa
Vì men bia là một loại men vi sinh và có thể giúp cải thiện hệ vi khuẩn đường ruột nên nó cũng có thể cải thiện sức khỏe tiêu hóa.
Một số nghiên cứu đã phát hiện ra rằng các chế phẩm sinh học như men bia có thể hỗ trợ điều trị một số rối loạn tiêu hóa.
Một phân tích với 1.793 người tham gia cho thấy lợi khuẩn giúp giảm đau và giảm mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng liên quan đến hội chứng ruột kích thích.
Probiotics cũng có thể ngăn ngừa tình trạng viêm niêm mạc ruột và ngăn chặn sự bám dính của các tác nhân gây bệnh nguy hiểm vào đường tiêu hóa.
Ngăn ngừa thiếu máu
Thiếu máu là tình trạng do thiếu các tế bào hồng cầu khỏe mạnh, có thể dẫn đến các triệu chứng thiếu máu như mệt mỏi, suy nhược, móng tay giòn và khó thở.
Có nhiều loại thiếu máu khác nhau, bao gồm một số loại do thiếu hụt vitamin và khoáng chất cần thiết cho quá trình sản xuất hồng cầu như sắt và vitamin B12.
Tuy nhiên, sự thiếu hụt các vitamin và khoáng chất khác cũng có thể góp phần gây ra tình trạng thiếu máu. Ví dụ, riboflavin có thể ảnh hưởng đến quá trình chuyển hóa và hấp thụ sắt và rất cần thiết để ngăn ngừa thiếu máu do thiếu sắt.
Nghiên cứu cho thấy rằng việc hấp thụ đủ riboflavin có thể làm giảm nguy cơ thiếu máu. Trong một nghiên cứu năm 2014, lượng riboflavin hấp thụ thấp có liên quan đến nguy cơ thiếu máu cao hơn ở 1.253 người lớn.
Chỉ cần hai thìa men bia có thể cung cấp 74% lượng riboflavin mà chúng ta cần cho cả ngày để giúp ngăn ngừa bệnh thiếu máu.
Cách sử dụng men bia
Thật nhanh chóng, dễ dàng và tiện lợi khi thêm men bia vào chế độ ăn uống của chúng ta. Cách dễ nhất là uống viên nang có chứa men bia, có thể cung cấp tất cả các lợi ích của men bia ở liều cô đặc.
Hầu hết đều khuyên dùng tới 3.000mg mỗi ngày, thường chia thành 2 hoặc 3 liều. Bắt đầu với lượng thấp và tăng dần để đảm bảo chúng ta có thể dung nạp với tác dụng phụ tối thiểu.
Men bia cũng có dạng bột, rất thích hợp để thêm vào sữa lắc, sinh tố, súp, nước sốt hoặc thậm chí là đồ nướng.
Khẩu phần tiêu chuẩn là 2 thìa canh, có thể ăn hết một lần hoặc chia nhỏ ra trong ngày.
Tác dụng phụ có thể xảy ra
Men bia có thể gây ra một số tác dụng phụ nhẹ như đầy hơi và chướng bụng.
Nếu chúng ta thường xuyên bị nhiễm nấm men hoặc bị dị ứng với nấm men, chúng ta nên tránh dùng men bia. Ngoài ra, những người mắc bệnh Crohn có thể muốn hạn chế lượng tiêu thụ để tránh gây ra các triệu chứng.
Mặc dù men bia thường được coi là an toàn, nhưng nó có thể tương tác với một số loại thuốc nhất định. Vì men bia có thể làm giảm đường huyết, chúng ta có thể muốn tham khảo ý kiến bác sĩ nếu chúng ta đang dùng thuốc chống tiểu đường để ngăn ngừa tình trạng đường huyết giảm xuống mức nguy hiểm.
Thuốc ức chế monoamine oxidase, hay MAOI, là một loại thuốc dùng để điều trị chứng trầm cảm. Men bia có hàm lượng tyramine cao, có thể phản ứng với MAOI và gây tăng huyết áp nghiêm trọng, có thể dẫn đến đau tim hoặc đột quỵ. Nếu chúng ta đang dùng MAOI, chúng ta nên trao đổi với chuyên gia chăm sóc sức khỏe trước khi sử dụng men bia.
Tương tự như vậy, nên tránh sử dụng men bia với một số loại thuốc giảm đau như Meperidine vì nó có thể gây tăng huyết áp nguy hiểm.
Vì thiếu bằng chứng lâm sàng đảm bảo tính an toàn khi sử dụng men bia trong thời kỳ mang thai hoặc cho con bú, hãy cẩn thận và tránh sử dụng.
Nếu chúng ta theo chế độ ăn không chứa gluten, hãy lưu ý rằng không phải tất cả các dạng thực phẩm bổ sung men bia đều không chứa gluten. Hãy đảm bảo kiểm tra xem sản phẩm có đảm bảo không chứa gluten không.
Như với bất kỳ loại thực phẩm bổ sung nào, tốt nhất chúng ta nên trao đổi với chuyên gia chăm sóc sức khỏe trước khi bắt đầu và cân nhắc bắt đầu với liều lượng nhỏ hơn rồi tăng dần để đánh giá khả năng dung nạp.
BS. Nguyễn Thùy Ngân