Nước ép có thực sự tốt cho sức khỏe như những gì chúng ta nghĩ? Mặc dù nước ép trái cây chắc chắn có những lợi ích nhưng cũng có một số rủi ro nghiêm trọng và tác dụng phụ cần được xem xét. Vậy chúng ta nên sử dụng nước ép trái cây như thế nào để có được lợi ích tốt nhất?
Sử dụng nước ép trái cây để giải độc cơ thể là gì?
Thông thường, khi học cách giải độc cơ thể, ý tưởng về chế độ ăn uống thanh lọc bằng nước trái cây hoặc chế độ ăn lỏng sẽ xuất hiện. Đó là một chế độ ăn kiêng giải độc bao gồm uống nước ép trái cây và rau quả trong một khoảng thời gian cụ thể.
Những người ủng hộ kế hoạch làm thanh lọc, giải độc cơ thể (detox) bằng nước ép trái cây phổ biến thường cho rằng nó có thể giúp tăng cường giảm cân, thúc đẩy quá trình giải độc, tăng cường sức khỏe làn da và tăng cường mức năng lượng. Tuy nhiên, các nhà phê bình nhanh chóng chỉ ra rằng việc thanh lọc cơ thể bằng nước trái cây cũng có thể cực kỳ tốn kém và thường thiếu chất xơ cũng như các chất dinh dưỡng thiết yếu khác.
Ngoài ra, nhiều người lựa chọn tự detox bằng nước ép tại nhà bằng cách sử dụng máy ép trái cây và mua nhiều loại trái cây và rau củ. Điều này mang lại sự linh hoạt và cho phép chúng ta chọn các thành phần của riêng mình nhắm mục tiêu đến nhu cầu cụ thể.
Một số chương trình giải độc yêu cầu chúng ta chỉ tiêu thụ nước trái cây trong suốt thời gian detox hoặc việc thêm một số loại nước trái cây vào bữa ăn thông thường.
Thời gian detox của chúng ta cũng có thể dao động khá nhiều, chỉ từ vài ngày đến vài tuần mỗi lần. Tuy nhiên, cho dù đó là phương pháp thanh lọc bằng nước ép trái cây trong bao nhiêu ngày, điều quan trọng là phải đảm bảo rằng chúng ta đang đáp ứng nhu cầu dinh dưỡng của mình và thưởng thức nhiều loại thực phẩm nguyên chất tốt cho sức khỏe ngoài nước ép.
Những tác dụng không mong muốn
Có thể chúng ta sẽ không giảm cân
Nếu đang dự định thanh lọc cơ thể bằng nước trái cây để giảm cân, hãy lưu ý rằng chúng ta có thể thấy mình đói thường xuyên hơn. Các nhà nghiên cứu đã chứng minh rằng ăn thức ăn đặc giúp chúng ta đạt được cảm giác no và cảm thấy no hơn so với việc uống.
Điều này có nghĩa là nếu thường xuyên uống nước trái cây, chúng ta có thể thấy mình ăn nhiều thức ăn hơn và uống nhiều calo hơn để cảm thấy hài lòng. Mặc dù ban đầu chúng ta có thể giảm cân nhưng nghiên cứu cho thấy việc giảm cân có thể sẽ không kéo dài.
Có khả năng bị mất cơ
Nước trái cây thường có ít hoặc không có protein. Nếu chúng ta đang cố gắng xây dựng cơ bắp săn chắc, chế độ uống nước trái cây sẽ đi ngược lại nỗ lực của chúng ta vì nếu cơ thể không thể nhận được protein từ bên ngoài, thay vào đó, nó sẽ bắt đầu phá vỡ khối lượng cơ bắp.
Một khi chúng ta bắt đầu mất cơ, quá trình trao đổi chất cũng giảm xuống, khiến việc giảm cân về lâu dài trở nên khó khăn hơn.
Có thể tăng đường huyết
Nước trái cây vẫn chứa khá nhiều đường tự nhiên, nhiều hơn so với việc chúng ta ăn thô thay vì ép lấy nước. Ví dụ, khi ăn một quả táo như một bữa ăn nhẹ, chúng ta sẽ tiêu thụ khoảng 10g đường. Tuy nhiên, làm nước ép táo đòi hỏi nhiều táo hơn. Nhân 10g đó với số lượng táo cần thiết để đổ đầy một ly và chúng ta sẽ thấy lượng đường có thể tăng đột biến.
Đối với những người mắc bệnh tiểu đường, tốt nhất nên tránh sự thay đổi đường huyết vì cơ thể sản xuất insulin hạn chế. Ngay cả đối với những người không mắc bệnh tiểu đường, những thay đổi mạnh mẽ về đường huyết có thể khiến mức năng lượng giảm xuống khi lượng đường cao đã giảm xuống.
Hơn nữa, fructose - loại đường có trong hầu hết các loại trái cây, được gan xử lý. Nếu chúng ta đang ăn kiêng hoặc detox hoàn toàn bằng nước trái cây, cơ quan này có thể bị quá tải và chuyển hóa đường thành chất béo, khiến chúng ta dễ bị kháng insulin hơn, có thể dẫn đến bệnh tiểu đường hoặc bệnh tim mạch theo thời gian.
Cơ thể không cần nước trái cây làm sạch hoặc giải độc
Cơ thể có một hệ thống giải độc tự nhiên được tích hợp sẵn. Gan lọc chất độc, phổi thải carbon dioxide, da thải mồ hôi và đại tràng bài tiết chất thải…
Nếu ăn uống lành mạnh, chúng ta không cần phải thanh lọc cơ thể bằng nước ép trái cây kéo dài. Trên thực tế, việc chuyển sang phương pháp làm sạch chỉ bằng nước trái cây thực sự có thể gây hại nhiều hơn là có lợi và có thể gây ra các tác dụng phụ như mức năng lượng thấp, táo bón và mệt mỏi.
Thay vào đó, chế độ ăn sạch sẽ nghiêm ngặt nhưng cân bằng hơn rất nhiều về các chất dinh dưỡng đa lượng, được nạp đầy đủ dinh dưỡng và bền vững hơn.
Nó có thể tốn kém
Nước ép trái cây không hề rẻ. Ngay cả khi tự làm tại nhà, chúng ta thường cần gấp đôi hoặc gấp ba lượng nguyên liệu để làm một ly nước trái cây so với ăn tươi. Nếu chúng ta mua sản phẩm tươi, hữu cơ thì lại càng tốn kém.
Việc ép trái cây cũng cần có thiết bị mà hầu hết các gia đình không có sẵn và một máy ép trái cây thích hợp có thể có giá cao.
Ít chất xơ
Mặc dù việc loại bỏ chất xơ không hòa tan khi ép nước giúp thức uống dễ tiêu hóa hơn nhưng chất xơ là một chất dinh dưỡng quan trọng mà chúng ta cần trong chế độ ăn uống. Trên thực tế, hàm lượng chất xơ trong trái cây và rau củ là một trong những lý do khiến chúng có lợi cho cơ thể.
Đặc biệt, chất xơ không hòa tan đặc biệt quan trọng đối với sức khỏe. Bởi vì nó không hòa tan nên loại chất xơ này sẽ làm sạch đường tiêu hóa và loại bỏ mảng bám cũng như chất độc bị mắc kẹt.
Chất xơ cũng giúp làm chậm quá trình hấp thụ đường trong máu để giúp ngăn ngừa lượng đường tăng đột biến. Khi detox bằng nước trái cây, chúng ta sẽ loại bỏ qua hiệu quả các thực phẩm giàu chất xơ, điều này có thể gây ra nhiều tác động tiêu cực đến sức khỏe tiêu hóa.
Những lợi ích
Cung cấp lượng vi chất dinh dưỡng dồi dào
Trên thực tế, bất kỳ loại trái cây hoặc rau củ nào cũng có thể được ép lấy nước, giúp chúng ta có được rất nhiều vi chất dinh dưỡng và vitamin.
Tuy nhiên, việc ép trái cây cho phép chúng ta tự do thử các loại nước ép mới mà không cần phải tìm kiếm công thức nấu ăn hoặc lo lắng liệu những người còn lại trong gia đình có thích chúng hay không. Chỉ cần cho nó vào máy ép trái cây và sẵn sàng để uống.
Tăng cường hấp thụ chất dinh dưỡng
Uống nước trái cây cũng giống như uống một liều dinh dưỡng tốt ngay lập tức. Bởi vì tất cả các chất xơ không hòa tan đã được loại bỏ thông qua quá trình ép trái cây nên quá trình tiêu hóa của cơ thể trở nên dễ dàng hơn rất nhiều.
Uống nước trái cây giúp cơ thể hấp thụ tốt hơn các vitamin, khoáng chất và enzyme mà nước trái cây cung cấp. Trên thực tế, nước ép trái cây cũng giống như uống một loại vitamin tổng hợp tốt cho sức khỏe nhưng thực sự có hương vị thơm ngon.
Cách uống nước trái cây một cách lành mạnh
Đối với hầu hết mọi người, chế độ ăn chỉ có nước trái cây không phải là một lựa chọn lành mạnh hoặc thiết thực, nhưng nước trái cây có thể là một phần của chế độ ăn uống cân bằng, bổ dưỡng. Dưới đây là một số cách để đảm bảo chúng ta tận dụng tối đa lợi ích nước ép trái cây.
Hãy biến nước trái cây thành một phần trong bữa ăn của chúng ta thay vì món chính. Đảm bảo chúng ta luôn no bằng cách kết hợp nước trái cây với một ít sữa chua chứa men vi sinh để cung cấp protein hoặc uống một khẩu phần nhỏ hơn cùng với bữa sáng thông thường.
Ăn nhiều rau và ăn nhẹ trái cây. Tăng hàm lượng rau củ và giảm lượng đường dư thừa đó bằng cách tuân thủ tỷ lệ rau - trái cây là 4:1.
Nếu chúng ta thường thay thế bữa ăn bằng nước trái cây, hãy hạn chế chỉ vài lần một tuần để đảm bảo cơ thể chúng ta nhận được tất cả các chất dinh dưỡng cần thiết từ thực phẩm nguyên chất.
Nếu để detox, trước tiên hãy bắt đầu bằng cách loại bỏ thực phẩm chế biến sẵn, rượu và đường khỏi chế độ ăn uống. Sau đó thêm vào một ly nước trái cây để bổ sung thêm một lượng vitamin ngoài thực phẩm nguyên chất.
Phân biệt nước ép và sinh tố
Mọi người rất hay nhầm lẫn nước trái cây với sinh tố và ngược lại. Nói rõ hơn, sinh tố là đồ uống được làm bằng cách trộn các loại thực phẩm nguyên chất, bao gồm trái cây, rau, hạt, quả hạch và chất lỏng như sữa hoặc nước dừa. Mặc dù thức ăn được trộn lẫn nhưng cuối cùng chúng ta vẫn ăn hết.
Khi chúng ta ép trái cây, tất cả chất xơ sẽ bị loại bỏ. Những gì còn lại là tất cả các vi chất dinh dưỡng và đường ở dạng lỏng.
Trong khi sự phát triển của các quầy nước trái cây và đồ uống ép lạnh hiện đang ở mức cao nhất mọi thời đại thì nước ép trái cây đã xuất hiện từ khá lâu. Vào những năm 1930, Norman Walker, một doanh nhân và người hành nghề y tế, đã xuất bản “Nước ép rau sống”, một bộ sưu tập các công thức làm nước ép. Ông cũng đã phát minh ra máy ép trái cây Norwalk, một phiên bản của loại máy này vẫn còn tồn tại cho đến ngày nay.
Kết luận
Giải độc cơ thể bằng nước trái cây là một loại chế độ ăn kiêng bao gồm việc uống nước ép làm từ trái cây và rau củ trong một khoảng thời gian nhất định, có thể từ vài ngày đến vài tuần.
Các lợi ích tiềm năng của việc giải độc cơ thể bằng nước trái cây bao gồm tăng tiêu thụ trái cây, rau củ và tăng cường hấp thụ chất dinh dưỡng.
Tuy nhiên, giải độc cơ thể bằng nước trái cây cũng gây thiếu chất xơ, nhiều đường, có thể tốn kém, không cần thiết và không hiệu quả.
Hãy đảm bảo rằng nước ép của chúng ta chủ yếu là rau thay vì nhiều trái cây để kiểm soát lượng đường dư thừa và kết hợp với một nguồn protein tốt để giúp chúng ta cảm thấy no lâu hơn.
Ngoài ra, hãy nhớ rằng cách thanh lọc bằng nước trái cây tốt nhất là nên đưa nước trái cây vào bữa ăn thay vì món chính để đảm bảo rằng chúng ta nhận được tất cả các chất dinh dưỡng cần thiết để hỗ trợ sức khỏe tốt hơn.
BS. Nguyễn Thùy Ngân