Những người Mỹ bản địa và những người định cư châu Âu đã sử dụng hoa anh thảo, một loài hoa dại mọc ở miền đông và trung Bắc Mỹ, để làm thực phẩm và chăm sóc sức khỏe. Ngày nay, anh thảo vẫn được y học tự nhiên sử dụng nhiều và là loại dược liệu phổ biến trong thực phẩm chức năng.
DẦU HOA ANH THẢO VÀ NHỮNG CÔNG DỤNG TỐT CHO SỨC KHỎE
Những người Mỹ bản địa và những người định cư châu Âu đã sử dụng hoa anh thảo, một loài hoa dại mọc ở miền đông và trung Bắc Mỹ, để làm thực phẩm và chăm sóc sức khỏe. Ngày nay, anh thảo vẫn được y học tự nhiên sử dụng nhiều và là loại dược liệu phổ biến trong thực phẩm chức năng.
Dầu hoa anh thảo được chiết xuất từ hạt cây hoa anh thảo (Oenothera biennis). Dầu này chứa nhiều acid béo thiết yếu, là thành phần cấu trúc của màng tế bào và nhiều loại hormone và các chất giống hormone.
Dầu hoa anh thảo được biết với tác dụng giúp giảm đau liên quan đến hội chứng tiền mãn kinh và mãn kinh, đồng thời cải thiện các vấn đề về da mãn tính như chàm, mụn trứng cá và bệnh vẩy nến. Dầu hoa anh thảo cũng có thể được sử dụng như một chất chống viêm và hữu ích trong điều trị các bệnh viêm khớp.
Dưới đây là những lợi ích nổi bật của dầu hoa anh thảo.
Cung cấp dưỡng chất
Lợi ích chính của dầu hoa anh thảo là cung cấp chất béo lành mạnh, đặc biệt là acid béo omega-6. Dầu hoa anh thảo có hai loại acid béo omega-6, bao gồm acid linoleic (chiếm khoảng 60% –80% lượng chất béo) và acid γ-linoleic, còn được gọi là GLA (chiếm khoảng 8% –14% lượng chất béo).
Các acid béo thiết yếu cần thiết cho sức khỏe con người, nhưng cơ thể không thể tự tạo ra chúng. Vì vậy chúng ta cần bổ sung các acid béo này từ chế độ ăn uống. Cơ thể chúng ta cần các acid béo thiết yếu, chẳng hạn như omega-6 có trong dầu hoa anh thảo và omega-3 có trong dầu cá.
Cùng với acid béo omega-3, acid béo omega-6 đóng một vai trò quan trọng trong chức năng miễn dịch và chức năng não, cũng như sự tăng trưởng và phát triển bình thường của cơ thể.
Ngoài ra, chất béo đóng vai trò là chất mang cho các vitamin tan trong dầu bao gồm vitamin A, vitamin D, vitamin E và vitamin K.
Tác dụng với nội tiết tố
Hoa anh thảo có tác dụng gì đối với nội tiết tố? Rất nhiều phụ nữ trên khắp thế giới sử dụng dầu hoa anh thảo để điều trị các triệu chứng tiền mãn kinh một cách tự nhiên nhờ hàm lượng acid béo thiết yếu chứa trong nó.
Bổ sung đủ acid béo omega-6, chẳng hạn như LA và GLA, được chứng minh giúp hỗ trợ chức năng nội tiết tố tổng thể trong cơ thể khi dùng trong khoảng 3 đến 6 tháng.
Trong thời kỳ tiền kinh nguyệt của phụ nữ, có thể có các biểu nhiện như bị căng tức ngực, đầy hơi, tích nước, nổi mụn, trầm cảm, cáu kỉnh, suy nghĩ mông lung và đau đầu. Các triệu chứng này có thể giảm bớt sau khi sử dụng dầu hoa anh thảo, theo một nghiên cứu trên tạp chí Lipids.
Vào năm 2013, kết quả của một thử nghiệm lâm sàng ngẫu nhiên xem xét tác dụng của dầu hoa anh thảo trên 56 phụ nữ mãn kinh (từ 45–59 tuổi) đã được công bố. Những phụ nữ này đã uống 2 viên nang 500 mg dầu hoa anh thảo (EPO) hoặc giả dược mỗi ngày trong 6 tuần. Sau đó, các nhà nghiên cứu so sánh các cơn bốc hỏa giữa 2 nhóm và nhận thấy rằng nhóm sử dụng dầu hoa anh thảo đường uống làm giảm cường độ các cơn bốc hỏa và giảm sự gián đoạn cuộc sống bình thường do các triệu chứng khó chịu này gây ra.
Tác dụng với khả năng sinh sản
Dầu hoa anh thảo giúp tăng sản xuất chất nhầy cổ tử cung, một yếu tố giúp sinh sản thành công và do đó là phương pháp điều trị vô sinh tự nhiên, vì chất dịch này giúp tạo ra một môi trường thân thiện cho tinh trùng.
Để tăng chất nhầy cổ tử cung, liều lượng khuyến cáo là 500 mg EPO, 3 lần một ngày. Nếu không đạt được kết quả sau khi thử 1.500 miligam mỗi ngày, hãy tăng gấp đôi liều lượng trong chu kỳ tiếp theo.
Hàm lượng cao các acid béo thiết yếu có trong dầu hoa anh thảo cũng có ảnh hưởng trực tiếp đến các tế bào tử cung, giúp làm săn chắc cơ tử cung để chuẩn bị mang thai.
Sử dụng dầu hoa anh thảo là tốt nhất chỉ khi cố gắng mang thai tự nhiên, không dành cho phụ nữ đã mang thai vì nó có thể gây ra sự co bóp của tử cung tại thời điểm đó.
Một nghiên cứu in vivo được thực hiện tại Cục Quản lý và Dinh dưỡng trên động vật bao gồm cáo xanh đực và cái được cho uống dầu hoa anh thảo vào mùa giao phối để đo lường ảnh hưởng của nó đối với năng suất sinh sản. Một kết quả thú vị là sự gia tăng lượng lứa đẻ, chủ yếu là do tác dụng của việc điều trị cho giống đực, điều này có thể chỉ ra rằng lợi ích của dầu hoa anh thảo cũng có tác động đến chất lượng tinh dịch.
Tác dụng giúp mái tóc khỏe đẹp hơn
Dầu hoa anh thảo được coi là phương thuốc chữa rụng tóc, vì có tác dụng cải thiện tình trạng viêm và khô da đầu, giúp thúc đẩy sự phát triển và chất lượng của tóc.
Nội tiết tố đóng một vai trò quan trọng đối với mái tóc. Dầu hoa anh thảo giúp cải thiện nội tiết, bởi vậy cũng giúp tóc khỏe hơn từ bên trong.
Tác dụng đối với sức khỏe làn da
Dầu hoa anh thảo là một lựa chọn cho những người mắc các bệnh về da, chẳng hạn như bệnh chàm, vảy nến, mụn trứng cá và viêm da dị ứng. Các nghiên cứu được công bố trên Tạp chí Khoa học Mỹ phẩm Quốc tế thậm chí còn chỉ ra rằng dầu hoa anh thảo cũng có thể giúp thay đổi cấu trúc và chức năng liên quan đến tuổi tác trong các mô da như mẩn đỏ, thô ráp, nếp nhăn…
Các nghiên cứu chứng minh rằng dầu hoa anh thảo có hiệu quả rõ rệt trong việc làm giảm nhiều triệu chứng của bệnh chàm bao gồm ngứa, mẩn đỏ và phù nề. Nghiên cứu cho thấy những người bị bệnh chàm không có khả năng xử lý acid béo bình thường. Điều này dẫn đến sự thiếu hụt acid gamma-linolenic (GLA). GLA là một acid béo omega-6 mà cơ thể có thể chuyển đổi thành các chất giúp kiểm soát chứng viêm. Nghiên cứu cho thấy GLA giúp ngăn chặn các chất trung gian gây viêm, chẳng hạn như interleukin 1β (IL-1β), interleukin 6 (IL-6) và yếu tố hoại tử khối u cytokine α (TNF-α).
Bệnh vảy nến xảy ra khi các tế bào da tái tạo quá nhanh, dẫn đến các mảng sẩn đỏ dưới da được bao phủ bởi lớp vảy màu trắng ở trên, các mảng này gọi là mảng vảy nến. Dầu hoa anh thảo giúp điều trị bệnh vảy nến một cách tự nhiên vì các acid béo thiết yếu giúp cân bằng nội tiết và chuyển hóa.
Viêm da dị ứng là một tình trạng da ngứa mãn tính, tái phát, thường bắt đầu ở thời thơ ấu. Tình trạng này bắt đầu với sự chuyển hóa các acid béo thiết yếu bị khiếm khuyết. Một nghiên cứu được công bố trên Tạp chí Da liễu, Khoa học và Bệnh phong Ấn Độ đã đánh giá tác động của 500mg dầu hoa anh thảo đối với những bệnh nhân có tình trạng này. 96% bệnh nhân cho thấy sự cải thiện sau 5 tháng, và hình thức điều trị này được ghi nhận là an toàn và hiệu quả.
Mặc dù không có nhiều nghiên cứu chứng minh lợi ích của hoa anh thảo đối với mụn trứng cá, nhưng các bác sĩ da liễu đã khuyên dùng dầu hoa anh thảo như một phần của phác đồ trị mụn. Có rất nhiều phản hồi tích cực của những người bị mụn trứng cá cho thấy lợi ích làm sạch da khi sử dụng dầu hoa anh thảo (bôi ngoài và uống trong). Sự cân bằng thích hợp giữa acid béo omega-3 và omega-6 có thể giúp khắc phục và ngăn ngừa mụn do rối loạn nội tiết tố. Các acid béo này cũng đóng một vai trò trong cấu trúc tế bào, cải thiện chức năng thần kinh và thúc đẩy độ đàn hồi của da. Để làm sạch mụn do nội tiết tố, có thể dùng viên nang dầu hoa anh thảo hàng ngày và kết hợp thoa dầu trực tiếp lên mặt.
Tác dụng đối với xương khớp
Một số nghiên cứu cho thấy rằng dầu hoa anh thảo có thể là một phương thuốc tự nhiên thích hợp cho bệnh viêm khớp dạng thấp. Viêm khớp dạng thấp bệnh liên quan đến tự miễn dịch thường do sự kết hợp của các yếu tố di truyền, môi trường và nội tiết tố. Một nghiên cứu đã đo lường tác động của dầu hoa anh thảo trên 49 người bệnh viêm khớp dạng thấp. Dữ liệu cho thấy 94% những người tham gia dùng dầu hoa anh thảo báo cáo đã cải thiện đáng kể các triệu chứng liên quan đến bệnh, bao gồm đau và cứng khớp buổi sáng. Khi sử dụng dầu hoa anh thảo cho các triệu chứng viêm khớp, có thể mất từ 1-3 tháng để có thể nhận được tác dụng.
Một số nghiên cứu cho rằng những người không có đủ một số acid béo thiết yếu có nhiều khả năng bị loãng xương hơn những người có mức độ bình thường của các acid béo này. Dùng dầu hoa anh thảo, cùng với dầu cá và calci, giúp làm giảm sự mất xương và tăng mật độ xương ở người cao tuổi bị loãng xương. Trong một thử nghiệm có đối chứng, phụ nữ dùng giả dược hoặc 6g hỗn hợp dầu hoa anh thảo và dầu cá cùng với 600mg calci mỗi ngày trong 3 năm. Những phụ nữ dùng hoa anh thảo, dầu cá và calci không bị mất xương cột sống trong 18 tháng đầu tiên và mật độ khoáng xương cột sống tăng 3,1% trong 18 tháng sau.
Sử dụng dầu hoa anh thảo sao cho hiệu quả
Khuyến nghị chung là dùng từ 1-6g dầu hoa anh thảo mỗi ngày, thường được chia thành 2 hoặc 3 liều. Trong một số trường hợp, liều cao hơn có thể lên đến 8g mỗi ngày. Thông thường một liệu trình sử dụng dầu hoa anh thảo trong khoảng 3-6 tháng. Tùy vào mục đích sử dụng khác nhau mà liều lượng có thể khác nhau.
Để giúp kiểm soát hội chứng tiền mãn kinh và các triệu chứng mãn kinh: Uống viên nang 500mg, 2 hoặc 3 lần mỗi ngày.
Để hỗ trợ khả năng sinh sản: Uống viên nang 500mg, 2 hoặc 3 lần mỗi ngày.
Để hỗ trợ xương: Dùng từ 3 - 6 g hỗn hợp dầu hoa anh thảo và dầu cá mỗi ngày.
Để hỗ trợ điều trị rụng tóc: Thoa trực tiếp dầu hoa anh thảo lên da đầu và tóc. Để hỗn hợp này trong 30 phút như một loại mặt nạ giàu dưỡng chất, và sau đó gội đầu như bình thường.
Để kiểm soát mụn trứng cá: Dùng 1 viên nang dầu hoa anh thảo buổi tối, hãy chích thủng nó và bôi dầu trực tiếp lên mặt mỗi ngày.
Dầu hoa anh thảo được coi là an toàn khi được sử dụng với liều lượng được khuyến nghị.
Tác dụng phụ của dầu hoa anh thảo rất hiếm, một số tác dụng phụ được báo cáo bao gồm đau đầu, đau dạ dày, buồn nôn, chóng mặt và phát ban.
Nghiên cứu gần đây cho thấy rằng quá nhiều omega-6 trong chế độ ăn uống tạo ra sự mất cân bằng có thể cản trở việc sản xuất các prostaglandin quan trọng. Sự gián đoạn này có thể làm tăng xu hướng hình thành các cục máu đông, viêm, tăng huyết áp, kích ứng đường tiêu hóa, suy giảm chức năng miễn dịch, vô trùng, tăng sinh tế bào, ung thư, tăng cân…
Dầu hoa anh thảo được cho là an toàn cho các bà mẹ đang cho con bú, tuy nhiên chúng ta vẫn cần lời khuyên của bác sĩ về các chất bổ sung nói chung khi cho con bú.
Tuy dầu hoa anh thảo có nhiều tác dụng tốt liên quan đến nội tiết, sinh sản và làm đẹp nhưng dầu hoa anh thảo không có đặc tính nội tiết tố.
Đối với phụ nữ đang mang thai, cho con bú; những người đang điều trị trầm cảm, động kinh, ung thư, dùng thuốc chống máu hoặc thuốc huyết áp cần phải thận trọng khi dùng dầu hoa anh thảo, tốt nhất nên hỏi ý kiến thầy thuốc đang điều trị bệnh.
Bác sĩ: Nguyễn Thùy Ngân (Dr. Kan)
