Sơn chi tử hay còn gọi là hạt dành dành. Theo đông y sơn chi tử có vị đắng tính hàn, có tác dụng tả hỏa giải độc, chỉ huyết, cảm mạo phát nóng...
Sơn chi tử là loại cây nhỏ, thân cao từ 2- 3m. Lá mọc đối hình tròn bầu dục xanh bóng. Vào mùa hè hoa nở trắng có 6 cánh đều, uốn cong, mùi thơm. Quả sơn chi tử thường được thu hái vào tháng 7- 9 lúc chín già phơi hoặc sấy khô. Sơn chi tử thường gặp ở miền núi chỗ ẩm mát và có bóng râm như ven suối, bờ hồ lớn.
Hạt dành dành
Một số bài thuốc từ sơn chi tử ( hạt dành dành):
Chữa trị cảm sốt: Hạt dành dành 14g, hương sị 4g. Tất cả cho vào ấm, đổ 500ml nước, sắc còn 150ml, ngày uống 1 thang, uống lúc còn ấm. Dùng liền trong 3 ngày.
Chữa trướng bụng đầy hơi : Hạt dành dành 20g sao nghiền nhỏ, uống với rượu.
Chữa sưng đau bầm tím do ngã (vết thương ở phần mềm): Hạt dành dành, bạch biển lượng bằng nhau khoảng 20g cùng giã đắp vào vết thương. Ngày thay băng một lần, mỗi lần trong 2 giờ, đắp liền trong 5 ngày.
Chữa tiểu buốt, tiểu rắt: Hạt dành dành, mộc thông, hạt mã đề, cù mạch, biển súc, hoạt thạch mỗi vị 12g; đại hoàng 8g; cam thảo nướng 6g. Cho tất cả vào ấm, sắc với 800 ml nước còn 250 ml, uống làm hai lần trong ngày. Mỗi liệu 10 ngày.
Chữa cảm lạnh: Hạt dành dành (sao vàng), trần bì, tinh tre mỗi thứ 10g; gừng sống 5g. Cho 700ml nước, nhỏ lửa, sắc còn 200ml, chia 2 lần, uống trong ngày, lúc còn nóng. Dùng liền trong 5 ngày.
Chữa lở miệng do nhiệt: Hạt dành dành 12g, nhân trần 16g, đại hoàng 8g. Tất cả thái nhỏ, sắc với 400ml nước còn 100ml, uống làm hai lần trong ngày. Mỗi liệu trình 10 ngày.
Bác sĩ Nguyễn Thúy Anh
